ارزیابی کیفیت محیط زیستی با استفاده از ابزار سنجش از دور و شبکه های عصبی مصنوعی (مطالعه موردی: تبریز- رشت)

در مقاله حاضر، جهت ارزیابی کیفیت زیست‌محیطی برای 500 پیکسل در اطراف تبریز در استان آذربایجان‌شرقی و همچنین 500 پیکسل در اطراف رشت در استان گیلان در ایران که از لحاظ اقلیم با یکدیگر متفاوت می‌باشند، با استفاده از محاسبات‌نرم و سنجش از دور، اندیس زیست‌محیطی EBV(Eco-environment Background Value) ، جهت تعیین کیفیت زیست‌محیطی مناطق، مورد بررسی قرار‌گرفته‌است. برای مدل‌سازی، از شاخص‌های پوشش‌گیاهی، رطوبت‌خاک، درخشندگی، دمای‌سطح‌زمین و داده‌های رقومی ارتفاعی که با استفاده از ابزار ‌سنجش از دور تهیه شد و همچنین از داده‌های مربوط به بارش و دما به عنوان ورودی‌ به مدل شبکه عصبی مصنوعی back propagation سه لایه، بهره‌گیری شده‌است. میانگین داده‌های مربوط به 8‌سال گذشته برای شاخص‌های مذکور، یک‌بار به صورت فصلی برای چهار فصل و بار دیگر به‌صورت سالانه برای مناطق مورد بررسی در اطراف تبریز و رشت وارد شبکه شدند. نتیجه حاصل، نشان‌گر عملکرد بهتر شبکه برای منطقه تبریز در فصل بهار با RMSE=0.0219 و R=0.9961 می‌باشد. به نظر می‌رسد دلیل عملکرد بهتر شبکه برای تبریز در مقایسه با رشت را می‌توان ضعف ابزار سنجش از دور در بررسی مکان‌هایی همچون گیلان دانست که پوشش گیاهی متراکم و رطوبت جوی بالایی دارند. به‌نظر می‌رسد تراکم پوشش-گیاهی و رطوبت بالا مانع از بازتاب مناسب و بدون انحراف از سطح زمین می‌شود و در دریافت داده‌های مورد نیاز، اخلال ایجاد می‌کند.